Wij zijn Dane en Matthias uit 4A en 4C van het Stedelijk Gymnasium Haarlem. Wij hebben beiden het pakket Economie & Maatschappij, waarin geschiedenis een verplicht vak is. We vinden beiden geschiedenis een van de leukste vakken die de school biedt.
Gelijk enthousiast
Toen deze opdracht, georganiseerd door een samenwerking van de organisatoren van Bevrijdingspop en de geschiedenissectie van onze school, werd geïntroduceerd om vrijwillig aan mee te doen, waren wij eigenlijk gelijk al enthousiast. Dus toen hebben we ons opgegeven, in de hoop om een persoon te
mogen interviewen die de Tweede Wereldoorlog heeft meegemaakt, en die kregen wij.
Jack Eljon, een meneer die tijdens de Tweede Wereldoorlog als Joodse jongen op verschillende plaatsen in Nederland ondergedoken heeft gezeten. Wij hebben hem als het ware geïnterviewd en zijn veel over zijn indrukwekkende verhaal te weten gekomen. Dit hebben wij hierin geprobeerd in een werkstuk te
verwerken.
Verstopt in een smalle sleuf op zolder
Op 25 maart moesten wij om 19.00 uur in de aula van onze school bijeenkomen, voor alle gesprekken. Wij hadden geen idee wat voor een man we moesten interviewen. Toen we Jack voor het eerst hadden ontmoet waren we best wel onder de indruk. Eerst werd het ‘evenement’ geïntroduceerd en toen konden we beginnen. Wij hadden wat voorwerk gedaan, dat was voornamelijk vragen bedenken om aan Jack te stellen. Jack begon zijn verhaal te vertellen en wij vroegen tussendoor onze vragen aan hem, en zo gingen wij te werk. Voorbeelden van vragen die wij hadden voorbereid zijn: Hoe kwam u erachter dat uw vader nog leefde? Wat deed u vooral op zo’n dag dat u ondergedoken zat, op welke locatie was dat? Wat heeft u na de oorlog gelijk gedaan wat u in de oorlog niet kon? Jack’s verhaal is best wel heftig, zo heeft hij zijn ouders de hele oorlog niet gezien, en werd hij tijdens de oorlog meerdere keren verplaatst en is hij zelfs meerdere keren ontsnapt aan de dood. Hij moest van kleins af aan overleven. Als hij namelijk gepakt zou worden door de Duitsers, zou hij worden omgelegd omdat hij Joods is. Er was zelfs een keer dat hij zich in een smalle gleuf op zolder moest verstoppen, in het huis waar hij ondergedoken zat, omdat er twee Duitse soldaten langskwamen. Door die gleuf zag hij ze lopen, hij moest muisstil zijn want anders werd hij gedood. Jack vertelde ons dat hij over deze
ervaring veel nachtmerries van gehad heeft. Dat is ook wel te begrijpen, wij kunnen ons persoonlijk niet eens een beetje voorstellen hoe dat gevoeld moet hebben. Hoe erg je op dat moment als klein jongetje vreesde voor je leven. Ongelofelijk.
Elke dag op je hoede zijn
Jack was gedurende de oorlog gescheiden van zijn ouders. Dat was erg zwaar voor hem want zijn familie had namelijk de afspraak gemaakt niet uit elkaar gegaan, maar dat is wel gebeurd, ook al konden ze er niks aan doen. De ouders van Jack dachten namelijk dat de kans op overleven groter zou zijn als hij alleen was. Er zijn twee redenen waarom dat extra erg was voor Jack. Reden één was dat zijn ouders ook niets aan hem lieten horen, waardoor hij geen idee had, want toen de oorlog begon was hij drie, en dat is dan best wel heftig. Reden twee is dat Jack tijdens de oorlog op meerdere plekken heeft ondergedoken, en dat was niet altijd zo fijn. Zo kwam hij in Zeist in een pleeggezin terecht die hem heel slecht behandelden, en dat koppelde Jack dan weer terug aan zijn ouders die hem, volgens hem, in de steek hadden gelaten. Toen de oorlog ten einde kwam heeft jack zijn ouders na twee maanden weer teruggevonden. Jack vertelde ons dat hij twee vaders en twee moeders heeft gehad, tenminste in zijn ogen althans. Hij zei dat zijn ouders niet meer dezelfde personen waren als van voor de oorlog. De
oorlog heeft zo’n grote impact gehad op het leven van Jack. Hij heeft zijn jeugd niet geleefd op de manier hoe dat eigenlijk zou moeten. Hij moest altijd oppassen dat hij niet gepakt zou worden. Elke dag op zijn hoede zijn. Niet in alle vrijheid even naar een vriend toe kunnen fietsen om samen te
spelen. Nee, dat kon toen niet.
Opgroeien zonder vrijheid
Het verhaal van Jack heeft ons echt doen denken over hoe het is om niet in vrijheid op te groeien. Het is erg bijzonder om van iemand in het echt te horen praten over hoe zijn leven eruit zag tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarin je niet een vrij mens bent. Dit is daarom dus ook echt voor ons een bijzondere ervaring. Wij zijn erg onder de indruk van het verhaal van Jack. Wij hebben enorm veel respect voor hem.
Interview door: Dane en Matthias
Foto: Edward Draijer | EGD Fotografie | www.egdfotografie.nl
