Voor ons project over vrijheid hebben wij op 26 maart de veteraan Bert Kruis geïnterviewd, over zijn uitzending naar Libanon op twintigjarige leeftijd. Op jonge leeftijd had hij de keuze al gemaakt: ‘ik wil uitgezonden worden’. Wat meespeelde in zijn keuze om het leger in te gaan, was het feit dat de vader van Bert zelf een marinier was, van zijn 16e tot zijn 55e, en vaak van huis was. Bert wilde dit avontuur ook, dus besloot hij om beroepsmilitair te worden. Zijn vader was echter nooit op uitzending gestuurd. Op het moment dat hij had besloten uitgezonden te willen worden, was er echter nog geen sprake van kans op uitzending. Toen er in Libanon even later oproer ontstond, werd het opeens toch wel veel ‘echter’.
Schieten rondom de blauwhelmen
Bert was de oorlog ingestuurd als blauwhelm. Dit hield in dat ze voornamelijk gestuurd waren om toezicht te houden, te bemiddelen of troepen te ontwapenen. Bert verbleef in Libanon met Ieren, Ghanezen, Noren en Zweden. Ook al hadden ze verschillende nationaliteiten, er was altijd een soort gevoel van verbroedering. Omdat de blauwhelmen door bijna niemand als vijand worden en werden gezien, maar meer als verhindering werd er minder op hen geschoten. Dit wil natuurlijk niet zeggen dat dit nooit gebeurde of dat Bert niet vaak in de omgeving van geweld kwam. Op sommige momenten kwam het zelfs voor, zoals Bert het zei, dat de kogels hem om de oren vlogen. Een voorbeeld hiervan is toen zij een keer op patrouille gingen. De Israëliërs vernamen dat er ook Palestijnen in dat gebied zaten. Zij begonnen te schieten rondom de blauwhelmen. Dit zorgde voor het gewilde effect: de blauwhelmen gingen in dekking, de Israëliërs konden zonden moeite ‘hun ding doen’.
Spannende tijden
De bevolking van het dorp waar Bert verbleef, Al-Mantsouri, was erg blij met hun aanwezigheid. De blauwhelmen lieten voor een groot deel de rust terugkeren waardoor de Libanezen weer toekwamen aan het “normale” leven leiden wat ze gewend waren. Voor hem zelf waren het tamelijk spannende tijden wanneer hij patrouilleerde in de plantages, omdat hij vaak tussen de vechtende partijen zat en er vaak met grof geschut werd geschoten en dat erg gevaarlijk kon zijn. De Palestijnen hadden het echter wat minder goed op de blauwhelmen. Dit kwam door het feit dat hun wapens vaak werden ingenomen door bijvoorbeeld Bert met zijn kameraden wanneer ze door de bufferzone liepen. Hij vertelde ons ook dat er aan de kant van de Palestijnen jongens meevochten van onze leeftijd met een Kalasjnikov, dit vonden we erg schokkend om te horen.
Jongens van onze leeftijd
Bert Kruis heeft na zijn uitzending weinig tot geen last gehad van trauma’s, behalve een enkele keer bij verdachte geluiden in het bos, die hem deden denken aan zijn tijd op de plantage. Het feit dat in oorlogen jongens van onze leeftijd betrokken waren, wellicht gedwongen, vonden wij het meest schokkend van het hele interview.
Wij hadden erg veel moeite met ons voorstellen hoe het zou zijn als er nu in Nederland oorlog zou uitbreken en wij zouden moeten meevechten. Wij zijn daarom ook erg blij met het feit dat dit hier niet zo is en we kunnen genieten van onze vrijheid!
Al bij al hebben we enorm veel respect voor alle mensen die hun leven op het spel zetten door te vechten voor ieders vrijheid. Ook willen we Bert Kruis heel erg bedanken voor het interview.
Remmelt Scheringa & Zee Fischer
