Hannie Schaft, het meisje met het rode haar. Als verzetsstrijdster in de Tweede Wereldoorlog werd zij opgepakt door de Duitse bezetters en gefusilleerd. Hannie was een Haarlemse. Een belangrijk deel van haar leven en verzetswerk speelde zich af op de plaatsen waar wij nu naar school gaan, uitgaan, boodschappen doen of wonen. Een overzicht.
Rozenhagenplein
Het geboortehuis van Hannie. Ze woont hier van 1920 tot 1927, als zusje Annie op 12-jarige leeftijd sterft aan difterie, een ernstige keelontsteking.
Van Dortstraat 60
Hier woont Hannie het grootste deel van haar jeugd. Tijdens de oorlog zijn op dit adres twee joodse studiegenoten van Hannie ondergedoken.
Santpoorterplein
Na de Tetterodeschool gaat Jo (zij neemt pas tijdens de oorlog de schuilnaam Hannie aan) naar de HBS aan het Santpoorterplein. Ze is een uitstekende leerling, maar heeft weinig contact met haar klasgenoten en wordt soms gepest met haar rode haar en sproeten. Hierna gaat zij studeren in Amsterdam.
Wagenweg 246
Het hoofdkwartier van de Raad Van Verzet. Hier ontmoet Hannie de leden en leert ze wapens te gebruiken. Met name met Jan Bonekamp kan Hannie het goed vinden. Hij neemt haar mee naar het bos, voor schietles.
Velsen-Noord
De eerste grote actie van Hannie voor het verzet. Samen met Jan Bonekamp, Jan Brasser uit Krommenie en een vierde RVV-er wordt een poging gedaan om de elektriciteitscentrale van het PEN onklaar te maken.
Zandvoort, kustgebied
Hannie spreekt uitstekend Duits. Als een soort ‘Moffenmeid’ voert ze allerlei verkenningswerk uit. De informatie wordt  aan Londen doorgeseind en dient als basis voor bombardementen.
Grote Markt, nu Kapper Peetoom
Om een einde te maken aan de vertoning van Duitse propagandafilms doet de RVV op 20 januari 1940 een poging de Rembrandtbioscoop in brand te steken. De brandbommen worden voortijdig ontdekt, maar Hannie kan ontkomen.
Heemstede
Twee dagen na D-day, op 8 juni 1944 schiet Hannie samen met Jan Bonekamp banketbakker Piet Faber neer, vanwege diens verraderspraktijken.
Sillemstraat
Tijdens een razzia vallen de Duitsers op dit adres in de Indischebuurt binnen, waar Hannie op dat moment net aanwezig is. De Duitsers zoeken mannen en RVV’er Truus Oversteegen heeft zich net als man vermomd. Gelukkig blijkt al snel dat er sprake is van een verkleedpartij, waarna de Duitsers weer vertrekken.
Vogelbuurt
Deze buurt is tijdens de Tweede Wereldoorlog helemaal leeggehaald door de Duitsers, alle huizen zijn onbewoond. In een van de lege huizen viert de verzetsgroep van Hannie oud & nieuw in 1944-1945.
Buitenrustlaan 22
Onderduikadres van Hannie Schaft na een aanslag in Zaandam. RVV’er en haar steun en toeverlaat Jan Bonekamp raakt daarbij gewond en geeft op zijn sterfbed onder dwang het adres van Hannies ouders aan de Duitsers door. Die ouders worden vervolgens gegijzeld in Vught, maar later weer vrijgelaten, omdat zij niet weten waar hun dochter zich bevindt.
Hannie verft haar markante rode haar zwart en zet een bril van vensterglas op.
Ramplaan
Bij een nieuwe aanslag raakt Hannie gewond aan haar been. Ze duikt onder bij een voormalig leraar, W. ter Horst. Na een week keert zij terug naar de Buitenrustlaan, als zij hoort dat haar ouders zijn vrijgelaten.
Hoek Van Eedenstraat / Lakenkoperstraat
Het onderduikadres van Truus en Freddie Oversteegen bij tandarts Groustra. Hier krijgen zij samen met Hannie schietles van Frans van der Wiel, waarbij per ongeluk een wapen afgaat.
Westergracht
Op 25 oktober 1944 wachten Hannie en Truus hier ‘s ochtends om half acht Fake Krist op. Ze zijn echter niet de enigen die deze dag een aanslag op Krist willen plegen. ‘Zwarte Kees’, alias Gommert Krijger, schiet vijf keer vanuit de Bavoschool.
Heemstede
Hoek Hendrik de Keyserlaan/Doctor P. Cuyperslaan t.o. het raadhuis
Onderduikadres van Hannie en Truus Oversteegen bij mevrouw Schakel.
Spoorbrug over het Spaarne
Samen met Truus probeert Hannie de brug op te blazen, om te voorkomen dat grote bedrijfsinstallaties, zoals die van de Hoogovens, naar Duitsland worden afgevoerd. De sabotageaanslag mislukt.
Netelbos, Santpoort
Door een trein op te blazen wordt het spoorwegverkeer van de Duitsers wekenlang ontwricht.
Leidsevaart
Op 1 maart 1945 schiet Hannie met Truus politie-inspecteur J. Zierikzee neer. Dit vindt plaats ter hoogte van het Krelagehuis aan de Leidsevaart in Haarlem.
Viaduct Kruisstraat
Op 15 maart 1944 zien Hannie en Truus de beruchte Ko Langendijk rijden, een IJmuidense kapper. Ze schieten op hem. Hannie’s pistool ketst na de eerste schoten en Truus vuurt daarna nog acht keer. De meisjes fietsen weg. In wat nu café Het Wachtloklaal heet, verschuilen ze zich en zo worden ze net niet gesnapt.
Jan Gijzenkade, Mauer-muur
Op 21 maart 1945 vertrekt Hannie vroeg in de avond vanuit richting IJmuiden. Bij een nauwe doorgang in de tankwal ‘Mauer-muur’ vindt toevallig een controle plaats. Hannie wordt moet haar fietstas openmaken en daarin vinden de controlerende Duitse militairen verzetskrantjes en een pistool. Hannie wordt opgepakt.
Ripperdakazerne, Haarlemmerhout, Oostvest
Na haar arrestatie bij de Mauer-muur wordt Hannie met een auto naar de Ripperdakazerne gebracht voor het eerste verhoor. Van hieruit gaat ze eerst naar de Ortskommandantur in de Haarlemmerhout en ten slotte naar het Huis van Bewaring aan de Oostvest.
Het is Emil Rühl, een Duitser die al heel lang naar Hannie op zoek is, die ontdekt wie ze werkelijk is. Hij brengt haar naar het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg. Nadat ze haar zwarte haren verplicht gewassen heeft, weten de Duitsers het zeker: dit is Hannie Schaft!
Overveen, Spartelmeer
Op 17 april 1945 wordt Hannie uit haar cel gehaald en naar Overveen gebracht. Niet ver van de plaats waar nu het Spartelmeertje ligt wordt halt gehouden. Na een schampschot tegen haar hoofd zegt Hannie nog: ‘Ik schiet beter’! Uiteindelijk schiet de Nederlander Maarten Kuijper haar met een machinegeweer neer.
Bloemendaal, Eerebegraafplaats
Op 27 november 1945 wordt Hannie in diezelfde duinen waar ze doodgeschoten is, herbegraven. Zij ligt in vak 22. Op de Eersebegraafplaats liggen 372 oorlogsslachtoffers begraven, Hannie Schaft is de enige vrouw. De begrafenis vindt plaats in aanwezigheid van koningin Wilhelmina , prinses Juliana en prins Bernhard.
Bronnen: hannieschaft.nl en ‘Fietsen langs het verzet’ van de Stichting Nationale Hannie Schaft-Herdenking
