“Ik heb gisteren nog een Facebook-event aangemaakt voor mijn optreden hier vandaag, er zouden 70 mensen komen… Ik zie dat jullie met iets meer gekomen zijn!” verhaalt Yorick van Norden vanaf het hoofdpodium op het Haarlemse Bevrijdingspop tegen een zonovergoten en vol vlooienveld. Het is 5 mei 2016 en Yorick staat, met band, zijn eigen bitterzoete liedjes te vertolken in zijn thuisstad.
Een kijkje achter de schermen bij Yorick van Norden op Bevrijdingspop 2016
Je zou Yorick kunnen kennen van zijn vroegere bandje The Hype, maar tegenwoordig is hij vooral bekend van zichzelf. De singer-songwriter grossiert in aanstekelijke deunen; op het eerste gehoor vrolijk en zorgeloos, maar in Yoricks geval altijd gelaagd.
Met visserspet en zonnebril backstage
Een uur eerder was de 30-jarige Haarlemmer met visserspet en zonnebril backstage te vinden. Als een bezige bij heen en weer lopend; iedereen even gedagzeggen. Het oudste bevrijdingsfestival van Nederland is bekend terrein voor hem en hij lijkt zich dan ook helemaal op z’n gemak te voelen. Hij beweegt zich snel en makkelijk tussen kleedkamer, artiestenruimte en het podium. Er moet veel gebeuren in de korte tijd voor het optreden; naast handjes schudden en gedagzeggen nog een kort radio-interview voor de regionale zender Haarlem105. Hier staat Yorick heel relaxed, met een cola in z’n hand, over de schouder van de radio-dj mee te kijken naar de livebeelden vanaf het festivalterrein. Als er gevraagd wordt wat men kan verwachten van het aanstaande optreden, antwoord hij: “We zullen geen dansjes gaan doen, geen bijzondere pakjes aan hebben en ook niet te veel tussen de liedjes door praten. We moeten het vooral hebben van de muziek zelf.” Hij vervolgt lachend: “De meest spannende momenten van de set zullen de instrumentenwissels zijn.”
Bedrijvigheid achter de schermen
Zodra de dj het interview afsluit door aan te kondigen de nieuwe singel Hard Road Up, Free Fall Down te draaien, snelt Yorick onder een vriendelijk dank-je-wel alweer de deur uit. De bandbus moet namelijk nog worden uitgeladen en de instrumenten moeten op het enorme podium naar boven worden gereden en gesjouwd. Daar, aan de achterkant van het podium, is het een komen en gaan van zowel mensen van de organisatie als artiesten die bezig zijn met het klaarzetten van instrumenten, versterkers, snoertjes en draden. Als een soort file staan er grote zwarte platen op wielen in volgorde van de optredens met daarop de instrumenten van de verschillende bands opgesteld. Hierdoor kan het allemaal, als het moment daar is, makkelijker op het podium worden gereden. Op het podium zelf is er niets te zien en te merken van wat er aan de zij- en achterkant gebeurt, de mensen op het veld hebben geen idee van de bedrijvigheid die zich achter de schermen afspeelt.
Geen rekening gehouden met de drukte
Zo is Yoricks band druk bezig met het stemmen van de gitaren terwijl, op nog geen 10 meter afstand, de jonge band MANTRA het festival opent. Als Yorick ondertussen met stagetape de setlists op de juiste plek plakt, blikt hij terug op 10 jaar geleden toen hij daar stond met zijn oude bandje The Hype. Het is traditie dat de winnaar van de Rob Acda Award, een muzikale competitie voor veelbelovende muzikanten uit Haarlem en omstreken, Bevrijdingspop opent. Zoals MANTRA die dit jaar won, won The Hype die in 2007. Het is mooi om te zien dat hij zich nu, precies 9 jaar later, op dezelfde plek klaarmaakt voor een groot solo-optreden. Destijds was het nog zo dat de band begon met spelen exact op het moment dat de poorten om 12.00 uur opengingen. Tijdens de start stond er dus nog helemaal niemand op het veld en naar mate de set vorderde, kwamen mensen vanuit de verschillende ingangen naar het podium lopen. Een vreemd begin van een optreden, zeker voor een jong bandje dat nog naam moet maken. Gelukkig is dit tegenwoordig anders en krijgt Mantra nu de kans om te openen voor publiek. Het is een prachtige dag en ondanks het relatief vroege tijdstip stroomt het veld flink vol. Tijdens het klaarzetten van de instrumenten aan de zijkant van het podium kijkt Yorick met een schuin oog naar het veld. Hij had er rekening mee gehouden dat er best wat mensen zouden zijn, maar was er niet vanuit gegaan dat het er heel druk uit zou zien. Hier en daar een plukje mensen op een kleedje die rustig aan het opstarten waren, dat is wat hij hoopte. Maar veel ruimte voor zitten is er niet meer, het veld stroomt gestaag vol en de mensen blijven verwachtingsvol staan.
Speciale bandbezetting
Zenuwachtig is Yorick niet, hij heeft er vooral veel zin in. Vandaag speelt hij met een iets andere bandsamenstelling dan normaal. Kees Schaper die meestal bij Yorick drumt, is vandaag met Jett Rebel mee, die ook op verschillende bevrijdingsfestivals staan. Het is gebruikelijk dat bandleden in verschillende bandjes spelen; zo speelt Yorick ook met Bent van Looy mee. Maar op dagen zoals deze, of zoals Koningsdag en Record Store Day, moet er altijd goed gekeken worden naar de bandbezettingen. Kees wordt vandaag vervangen door Jeroen Kleijn, wat meteen maakt dat Yorick met allemaal oud-leden van de band Johan op het podium staat, want ook gitarist Maarten Kooijman en bassist Diets Dijkstra speelden ooit in die band. Dat hij daarmee begeleid wordt door bandleden uit een band die door velen wordt gezien als een van de beste uit de Nederlandse popgeschiedenis, is iets waar Yorick naar eigen zeggen niet over nadenkt, het zou hem alleen maar zenuwachtig maken.
‘Hey Haarlem’
De mannen zijn er nu echter helemaal voor hem, en dat wordt nog duidelijker als de presentatoren van het hoofdpodium, Barend en Wijnand, de band aankondigen. Als er klinkt: “Veel plezier bij Yorick van Norden”, duwt de rest van de band hem vriendschappelijk als eerste het podium op onder de woorden: ‘Jij bent toch Yorick van Norden!’. En nadat Yorick het publiek met een vertrouwd ‘Hey Haarlem’ begroet, begint de band vol overtuiging aan de set.
Optreden in je thuisstad is speciaal
Het optreden verloopt op rolletjes. Het diverse publiek vermaakt zich goed in het warme voorjaarszonnetje en er wordt door sommigen voorzichtig meegezongen en gedanst. Zo nu en dan wordt er een kind op de schouders gehesen dat dan, met felgekleurde oorkappen op, boven de mensenmassa uitstijgt en geniet van de muziek en het goede zicht. Er staan voor Yorick veel bekenden vooraan; dat krijg je bij een thuiswedstrijd. Eerder die dag vertelde hij dat het heel speciaal voor hem is om in zijn thuisstad op te treden, juist omdat hij er zoveel mensen kent. “Dat is altijd anders dan spelen voor onbekenden. Het is fijn om bekende gezichten te zien, dat voelt vertrouwd, maar legt de lat misschien zelfs ook nog wel wat hoger. Mensen kunnen al verwachtingen hebben op basis van eerdere shows of ervaringen.”
Happy Hunting Ground
Het merendeel van de set bestaat uit nummers van Yoricks solo debuutplaat Happy Hunting Ground, toch zijn er twee opvallende uitzonderingen. Zo is het derde nummer van het optreden is een oude en vertrouwde; Travelogue is oorspronkelijk van The Hype maar klinkt in deze setting minstens zo vrolijk en catchy als het origineel. Het is te merken dat een deel van het publiek dit bekend in de oren klinkt. Mogelijk opvallender is het zevende liedje dat de band tere gehore brengt; Had Enough. Dit is oorspronkelijk van White Nose; een zijproject dat Yorick in 2013 is aangegaan met The La La Lies-gitarist Louis Inghels met een rauwer geluid dan The Hype en melodieuzere liedjes dan The La La Lies. De tekst is meer politiek getint dan wat men tot dan toe van Yorick gewend was en de muziek zelf vele malen donkerder. Je zou voorzichtig kunnen concluderen dat Yorick voor zijn sologeluid de melodielijnen van The Hype heeft gekoesterd, maar meer diepte en bezieling in de teksten heeft gestoken en voor zichzelf het beste van twee werelden heeft gecombineerd.
Meedoen met de groten
Naast twee optredens met The Hype, stond Yorick vorig jaar ook al solo op Bevrijdingspop. Toen stond hij op het andere (kleinere) Jupilerpodium, maar het voornaamste verschil zat hem echter in het weer; een deel van het festival werd afgelast vanwege de harde wind. De sfeer en beleving tussen deze twee optreden zijn niet te vergelijken. Dat Bevrijdingspop voor Yorick bekend terrein is, is duidelijk. Daarbij is Bevrijdingspop natuurlijk hét festival van Haarlem. De locatie is geweldig; in de Haarlemmerhout, uitkijkend op het paleis van Lodewijk Napoleon. Het blijft bijzonder om er als artiest te spelen, iedere keer weer.
Daarnaast is het ook niet zomaar een festival. Bevrijdingspop wordt volledig georganiseerd en gedraaid door vrijwilligers. Mensen die zich belangeloos inzetten zodat 140.000 mensen de vrijheid kunnen vieren. En deze betrokkenheid merk je terug in de gehele sfeer. Achter de schermen heeft iedereen zijn eigen rol, taak en instructie, want de opzet van het geheel is alles behalve amateuristisch. De verschillende kleuren polsbandjes geven wel of geen toegang tot verschillende backstage-gedeeltes. Er zijn gasten, pers, artiesten, runners, cateringmedewerkers, beveiliging en op- en afbouwers en zo nog meer. Als artiest hier optreden is niet voor spek en bonen, het is echt meedoen met de groten.
Snel wat drinken, chips en een appel, dan weer door…
Voordat de band het laatste nummer inzet bedankt Yorick de menigte: “Ik had dit niet durven dromen, dit is nu al een van de mooiste optredens van de afgelopen jaren, en het is nog niet eens echt klaar!” Na het sfeervolle en uitgesponnen nummer Tangier als afsluiter, komt de band met Yorick als stralend middelpunt het podium af. In de coulissen volgen direct menige schouderklopjes en een korte evaluatie. Aan de gezichten is duidelijk te zien dat ze genoten hebben en ze zijn, ondanks kleine verbeterpunten voor de volgende keer, tevreden over de performance. Veel tijd om na te genieten is er echter niet. De volgende band moet opbouwen dus de instrumenten moeten ingepakt en afgevoerd worden. Op het podium wordt inmiddels het vrijheidsvuur ontstoken, wat vanuit Wageningen door lopers naar Haarlem is gebracht. Daarnaast is Nielson, een van de ambassadeur van de vrijheid dit jaar, net met een helikopter overgevlogen en kan elk moment met zijn crew aankomen voor een bliksemoptreden, voordat hij weer doorvliegt naar de volgende stad.
Ook Yorick en zijn band hebben nog een volle agenda; ze moeten door naar Amsterdam om daar nog een optreden te verzorgen op een bevrijdingsfestival. Met dezelfde snelheid als het uitpakken en opbouwen wordt nu dan ook alles weer bij elkaar verzameld en in de bandbus gepakt. Snel nog even een flesje drinken, zakje chips en een appel. Voordat ze in de bus stappen neemt Yorick een slok van zijn water en zegt: “Ik had eigenlijk mijn stem nog iets meer willen sparen, maar als er zoveel mensen naar je staan te luisteren, wil je toch gewoon alles geven. Die menigte, dat is waanzinnig. Ik heb met The Hype ook wel een aantal zeer grote optredens gedaan, maar toch denk ik niet dat we eerder voor zoveel mensen hebben gestaan… Dit was ongeveer één of twee keer een uitverkocht Ziggo Dome, kunnen we die alvast van het lijstje strepen!” besluit hij lachend.
Tekst: Félice Hofhuizen
Foto boven het artikel: Archie Bax
Overige foto’s: Félice Hofhuizen
